Natuurherstelwet legt ons land nog verder plat
De gevolgen van Natura2000 hebben we volledig onderschat, laten we niet opnieuw zo’n fout begaan met de natuurherstelwet die EU-lidstaten wordt opgelegd, betogen Jan Huitema en Thom van Campen.
De nieuwe natuurherstelwet zorgt voor flink wat opschudding in Brussel. Nooit eerder dreigde een wetsvoorstel van de Green Deal van Eurocommissaris Frans Timmermans geblokkeerd te worden. Dat is niet voor niets. Het is een van de meest ingrijpende wetsvoorstellen van de afgelopen vijf jaar. Als Timmermans z’n zin krijgt, dreigt een stikstofcrisis 2.0 in heel Europa te ontstaan.
De bestaande natuurwetgeving, met de vogel- en habitatrichtlijn, hebben tot nu toe onvoldoende resultaat opgeleverd. Dit mede door het gebrek aan implementatie in EU-lidstaten, waaronder in Nederland. De oplossing die de Commissie hierbij voor ogen heeft, is, nog meer juridisch bindende doelen. De natuur mag op geen enkele manier nog verslechteren en moet hersteld worden. De VVD steunt de ambitie om biodiversiteitsverlies te stoppen en natuur te herstellen. Over het waarom is geen discussie, over de manier waarop wel.
Het voorstel van de Europese Commissie heeft namelijk grote gevolgen voor de ruimtelijke ordening in Nederland en andere landen in Europa. Nieuwe vergunningen verlenen voor bijvoorbeeld huizen, (landbouw)bedrijven, maar ook klimaatprojecten, zoals windmolens op zee, wordt nog complexer. Het voorstel brengt grote juridische onzekerheid met zich mee. Juridisch gezien zal de natuur met dit voorstel altijd voorrang krijgen op economische en maatschappelijke aspecten. Een stap naar de rechter, kan een vergunningstraject met jaren doen vertragen of zelfs blokkeren. Zie hier een potentiële stikstofcrisis 2.0 voor Nederland en andere landen in Europa.
Het verlies van plant- en diersoorten heeft niets te maken met een gebrek aan juridisch bindende doelen. De Nederlandse stikstofcrisis is daar een voorbeeld van: aan juridische druk geen gebrek. De realiteit laat zien dat het niet eenvoudig is om de druk op de natuur te beperken. De bevolking is in de afgelopen decennia verdubbeld en iedereen moet wonen, werken, eten en recreëren.
Geen eenheidsworst
De druk op ons landgebruik is enorm en we staan voor de grootste ruimtelijke ordening opgave ooit. Daarbij moeten keuzes gemaakt worden. Het voorstel van de Europese Commissie ontneemt Nederland die keuzevrijheid.
Daarom pleiten wij voor een mentaliteitsverandering bij de Europese Commissie. Maak het mogelijk dat op nationaal en lokaal niveau afspraken gemaakt kunnen worden om natuur te herstellen, in plaats van weer een nieuwe laag aan juridische verplichtingen van bovenaf op te leggen. Elk land is anders, dus kunnen we niet met een ‘eenheidsworstbenadering’ Europees natuurbeleid voeren. Ga in gesprek met landen en probeer te helpen bij knelpunten. Wees pragmatisch en realistisch. Ecosystemen zijn complex en veranderlijk. Het doel is herstel van natuur, niet een in beton gegoten wet voor de komende dertig jaar.
Laten we in Europa niet dezelfde fouten maken als in het verleden. Toen hebben we de juridische implicaties van de Natura2000 volledig onderschat. Het is tijd dat we echt werk maken van natuurherstel. Het voorstel van de Europese Commissie, doet ironisch genoeg, compleet het tegenovergestelde.
VVD Europarlementariër Jan Huitema en VVD Tweede Kamerlid Thom van Campen
